در کشور ما بر طبق قانون سه نوع رابطه وجود دارد؛ هر یک از این روابط به واسطه اقدامات مربوط به خود شکل می‌گیرند، معمولا مهمترین و پرچالش‌ترین نوع این روابط، رابطه سببی است، اگر فرزند شما بعد از گذشت چند سال هنوز شناسنامه رسمی خود را دریافت نکرده، یا جز آن دسته از افرادی هستید که نمی‌توانید نفقه و ارث خود را از والدین طلب کنید احتمالا در بحث‌ها و دعوا‌های خانوادگی کلماتی مثل روابط نسبی، سببی و رضاعی به گوشتان خورده است، برای آشنایی بیشتر با تعریف و چگونگی روش قانونی اثبات نسب‌ها و صدور شناسنامه تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
اثبات نسب به چه معناست؟
از آنجا که کلمه نسب با نسبت هم خانواده است معمولا در لغت به معنی ارتباط، نژاد و خویشاوندی است، اما در عرف و قانون از لحاظ حقوقی به روابط خویشاوندی‌ای گفته می‌شود که حاصل ازدواج شرعی است، همانند رابطه و نسب پدر و فرزندی، نسب مادر و فرزندی، روابط خواهر و برادری و… روابط نسبی اگر حاصل ازدواج رسمی و مشروع زن و مرد باشد نسب مشروع نام گذاری می‌شود و گاهی نتیجه لقاح مصنوعی یا روابط نامشروع هستند. زمانی که این نسبت‌ها با طی کردن روند خود برای قانون اثبات شود به آن اثبات نسب می‌گویند، برای اثبات نسب بین دو فرد طبیعتا اول باید ازدواج بین زن و مرد و نسب مادر و پدری انجام شود تا نسب‌های دیگر نیز بتوانند اعلام وجود کنند.، داشتن یک وکیل دعاوی خانوادگی در این مسیر برای شما بسیار کمک کننده است.
اثبات نسب چه شرایطی دارد؟
گاهی شرایطی پیش می‌آید و ابهاماتی مطرح می‌شود که فرزند یا والد باید نسب خود را با دیگری به قانون اثبات کند، در این شرایط افراد مربوطه برای اثبات ادعای خود باید به مرجع رسیدگی به دعوای اثبات نسب که دادگاه خانواده می‌باشد رجوع کرده و مطابق قانون درخواست اثبات نسب خود را مطرح کنند. اثبات نسب معمولا در شرایطی همانند نفقه، ارث و صدور شناسنامه مطرح می‌شود، طبق قانون کشور برخورداری فرزندان از حقوق خود به مشروع بودن روابط نسبی آن‌ها وابسته است، در بعضی موارد ممکن است روابط زوجین مشروع بوده باشد اما به چه در عقد دائم یا موقت به ثبت نرسیده باشد، در این مورد زمینه دعوی اثبات نسب برای طرفین شکل می‌گیرد. در موارد دیگر ممکن است رابطه بین پدر و مادر نامشروع یا با شبهه همراه باشد که در این مورد، مسیر اثبات نسب کمی با پیچیدگی همراه است، به همین دلیل مشاوره و راهنمایی در این زمینه با موسسه حقوقی اسپاد می‌تواند برای شما بسیار راه گشا باشد.
چه کسانی می توانند دعوای اثبات نسب را مطرح کنند؟
گروه والدین و فرزندان می‌توانند خواهان دعوای اثبات نسب باشند که در موارد زیر خلاصه می‌شوند:
- والدینی که به دلیل سهل انگاری و… عقد خود را ثبت نکرده و حال خواستار اثبات نسب با فرزند خونی خود را دارند، یا برعکس که اگر پدر رابطه خویشاوندی و خونی خود را با فرزند نپذیرد مسئله نفی نسب یا انکار نسب مطرح می‌شود.
- طبق قانون تنها فرزندانی که حاصل روابط مشروع هستند می‌توانند از حقوق خانوادگی خود بهره‌مند شوند که در دعوای اثبات نسب که معمولا شامل نفقه و ارث می‌باشد، مسیر به نسبت راحت و مشخصی را پیش رو دارند.
- در مقابل فرزندانی نیز وجود دارند که حاصل روابط نامشروع (ناشی از عمل زنا) هستند، این فرزندان معمولا فاقد شناسنامه بوده و قانون دریافت حقوق آن‌ها را به رسمیت نمی‌شناسد، در این موارد فرزندان به تنهایی نمی‌توانند مسیر پیچیده پیش روی خود را طی کنند به همین دلیل ضرورت وکیل اخذ شناسنامه برای اثبات نسب برای این فرزندان بیش از پیش مشخص می‌شود.
همین حالا با کارشناسان ما صحبت کنید
اثبات نسب چه مدارکی نیاز دارد؟
- اولین و مهمترین مدرک، اثبات زوجیت پدر و مادر است، این اثبات با ارائه هر سند و مدرکی مبتنی بر شرعی بودن ازدواج ممکن است همانند سند ازدواج دائم و موقت (حتی اگر به ثبت رسمی نرسیده باشند) شهادت شهود، اقرار طرفین، آمار‌های قضایی و حتی سوگند نامه‌ها.
- دومین مدرک اثبات نسب مادری است؛ مادر باید اثبات کند که فرزند به دنیا آورده و آن همان فرزندی است که ادعای نسب او را دارد. امروزه اثبات چنین امری برای مادران بسیار راحت است. (مدارکی ازجمله گواهی ولادت نوزاد، شهادن شهود و گواهان، نظریه‌های پزشکی قانونی و آزمایش DNA)
- سومین مورد اثبات نسب پدری است؛ اثبات نسب پدری درصورتی که پدر همه چیز را انکار کند اثبات نسب و نفی ولد اتفاق می‌افتد، معمولا در این موارد هیچ مدرکی مبنی بر اینکه فرزند مربوطه از پدر است وجود ندارد و اهمیت درخواست اخذ شناسنامه توسط مادر در این قسمت به خوبی مشخص است. در این مورد برای اثبات نسب پدری از مدارکی همانند اماره فراش و نتیجه آزمایش‌های ژنتیکی توسط پزشکی قانونی استفاده می‌کنند.
نمونه دادخواست اثبات نسب و صدور شناسنامه
در مسیر اثبات نسب و دادخواست صدور شناسنامه، داشتن وکیل حجر و قیمومت بسیار می‌تواند برای شما راهگشا باشد، وکیل مربوطه باید سابقه فعالیت در پرونده‌های مدنی و حقوق خانوادگی را داشته باشد، همچنین دانش، تخصص و تجربه لازم را برای صدور حکم حجر نشان دهد، در ادامه برای آشنایی بیشتر با نحوه اثبات نسب در دادگاه و صدور شناسنامه یک نمونه دادخواست را مطالعه می‌کنیم.
خواسته: اثبات نسب و صدور شناسنامه برای فرزند توسط ثبت احوال
دلائل و منضمات: کپی مصدق شناسنامه و کارت ملی، استعلام بیمارستان در خصوص ولادت صغیر و وکالت‌نامه
ریاست محترم دادگاه …..
با سلام و احترام
بر حسب توضیحات و مدارک از سوی موکل به استحضار می‌رساند :
موکل نامبرده به واسطه ازدواج شرعی و قانونی دارای دو فرزند می باشد اما به دلیل متواری شدن همسر وی و عدم اطلاع موکل از محل زندگی ایشان و نداشتن اطلاعات حقوقی و مراجعات متعدد به ثبت احوال که نتیجه آن عدم صدور شناسنامه توسط این اداره بوده است، به دلیل نبودن گواهی ولادت یا حکم دادگاه ، برخلاف گذشت بیش از دوازده سال از تولد ایشان، تاکنون نسبت به اخذ شناسنامه برای فرزند خود موفق نبوده است، درنتیجه وی را با نام فامیلی خویش در مدرسه ثبت نام کرده‌اند. اکنون با تغییر وضعیت سیستم آموزشی به دلیل نداشتن شناسنامه از ثبت نام ایشان در مقطع بالاتر ممانعت گردیده است . لذا درخواست استعلام از بیمارستان جهت اخذ گواهی ولادت صغیر و صدور دستورمبنی بر اثبات نسب موکل به عنوان مادر صغیر و صدور دستور مبنی بر صدور شناسنامه برای صغیر به نام مادر را از محضر دادگاه دارند.
سخن نهایی
دانستیم که نقش روابط سببی در ایران برای دریافت حقوق والد و فرزندی بسیار مهم است، اگر ازدواج به صورت شرعی باشد مسیر اثبات نسب آن معمولا هموار است، در موارد اثبات در روابط نامشروع به دلیل نفی نسب ممکن است فرزند تا مدت‌ها بدون شناسنامه و عواقبی که زندگی او را تحت تاثیر قرار می‌دهد زندگی کند، به همین دلیل در این مسیر که با سختی‌هایی همراه است می‌توانید از وکیل‌های متخصص موسسه اسپاد مشاوره و راهنمایی بگیرید، با داشتن اطلاعات لازم و کافی در این زمینه صفحات زندگی خود را سبز ورق بزنید. سپاس‌گزاریم که تا انتهای این مقاله همراه ما بودید.
