ممکن است برای شما نیز سوال شده باشد که چرا بعضی از افراد در زندگی خود شخصی با عنوان قیم دارند؟ یا وقتی محجوران ولی و وصی‌ای نداشته باشند چه کسی از آن‌ها حمایت و مراقبت می‌کند؟ از آنجا که این افراد همانند دیگران حق زندگی‌ای طبیعی دارند از لحاظ مختلف باید مورد سرپرستی قرار بگیرند، به همین دلیل در قانون مدنی و فقه در نظر گرفته شده است که برای این افراد اشخاصی به عنوان «قیم» برای سرپرستی امور زندگی در نظر بگیرند، ما در این مقاله سعی داریم به مباحثی درباره حجر، قیمومیت، قیم، نوع وکالت آن‌ها و مباحث پیرامون آن صحبت کنیم، پس تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
محجورین به چه کسانی می‌گویند؟
به زبان ساده شرایط صدور حکم حجر و قیمومت زمانی است که طبق قانون فرد به هر دلیل توانایی و قوه تصمیم گیری برای امور زندگی خود و تشخیص خوب از بد را ندارد که این‌ها به محجورین معروف‌اند، محجورین می‌تواند شامل صغار(کودکان) مجانین(دیوانگان) و سفیه(نادان) باشد، به عنوان مثال کودکان بعد از سن بلوغ گاهی توانایی تشخیص امر خوب از بد را ندارند، یا افرادی که دچار زوال می‌شوند، بهتر است بدانید محجورین تنها شامل این سه مورد نمی‌شود؛ حتی تاجران ورشکته نیز به دلیل عدم توانایی اداره اموال خود جز محجورین محسوب می‌شوند و امور مالی وی توسط مدیر تسویه انجام می‌شود. روش‌های صدور حکم حجر توسط وکیل حجر و قیمومت و دادگاه انجام می‌شود.
همین حالا با کارشناسان ما صحبت کنید
حکم حجر چیست؟
زمانی که دادگاه پس از تحقیقات و مستندات پزشکی و… احراز می‌کند که فرد مورد نظر «محجور» است و قادر به تصمیم گیری و اداره برخی امور نمی‌باشد. در این صورت طبق قانون آن فرد حق استفاده و اجرای حقوق مدنی خود را ندارد در نتیجه برای او شخصی به عنوان قیم یا وکیل قیمومت را در نظر می‌گیرند تا او در زمینه‌های متفاوت مالی و غیر مالی به امور رسیدگی کند. وکالت حکم حجر بعد از اثبات بر عهده وکیل مربوطه است. شما می‌توانید برای مشاوره حقوقی حجر با افرادی به عنوان وکیل حجر از طریق موسسه حقوقی اسپاد در تماس باشید. همچنین مشاوره با وکیل حضانت فرزند نیز در این مبحث بسیار مفید است.
دادخواست اثبات حجر
در ادامه به کمک وکیل حجر یک نمونه درخواست حکم حجر از دادستان اثبات حجر را مطالعه می‌کنیم.
با سلام و احترام
دادستان محترم عمومی شهرستان …. به استحضار می‌رساند …. فرزند …. به شماره ملی ………. با استناد به گواهی ضمیمه شده در پرونده، پدر خود را در تاریخ …. از دست داده‌اند و همچنین جد پدری وی در تاریخ …. فوت شده‌اند، در نتیجه اینجانب به عنوان والده صغیر او عنوان شده و با استناد به مواد 1219 و بند 1 ماده 1218 قانون مدنی خواستار نصب قیم وی با توجه به حق اولویت ماده 61 قانون امور حسبی می‌باشم.
محل اقامتگاه صغیر ….
محل اقامت متقاضی ….
امضا متقاضی ….
شرایط تعیین قیم چیست؟
تعیین قیم برای محجور به شرایط خاصی وابسته‌است و هر شخصی صلاحیت قیم شدن برای شخص محجور را ندارد، این فرد باید دارای صلاحیت اخلاقی، رفتاری و وجدانی باشد تا رفتار و عملی برخلاف مصلحت و قانون از وی سر نزند. به همین دلیل است که قانون‌گذار شرایط خاصی را برای قیم شدن فرد مشخص کرده است؛ طبق ماده 1231 قانون مدنی اشخاص زیر صلاحیت تایید قیم شدن را ندارند:
- افرادی که خود تحت ولایت یا قیمومت دیگران هستند.
- افرادی با سابقه ارتکاب جرم.
- افرادی که ورشکستی آن‌ها حکم صدور خورده است اما عمل ورشکستی بدون تسویه همچنان باقیست.
- افرادی که به فساد اخلاقی معروف هستند.
- افرادی که خود یا افراد درجه یک آن‌ها دعوایی با شخص محجور داشته باشد.
اگر نزدیکان شخص محجور توانایی و صلاحیت قیم شدن او را داشته باشند بر دیگران اولیت خواهند داشت که وظیفه تعیین آن بر عهده دادگاه است؛ طبق ماده قانون 61 امور حسبی اگر مادر فرد محجور ازدواج نکرده باشد صلاحیت قیم شدن او را دارد. به همین دلیل گاهی تجویز ازدواج مجدد به بعضی از مادران توصیه نمی‌شود.
وظایف قیم چیست؟
- طبق ماده ۱۲۳۵ قانون مدنی: قیم وظیفه دارد نمایندگی قانونی و مواظبت شخص مولی و علیه در امور مربوط به اموال و حقوق مالی او را بر عهده داشته باشد.
- تهیه فهرستی از اموال محجور را با امضای خود فراهم کرده و به دادستان بدهد.
- تسلیم کردن حساب تصدی خود به دادستان، طبق ماده 1244 قیم موظف است حداقل سالی یک بار حساب تصدی خود را برای شخص مدعی العموم یا نماینده او بفرستد.
- واجب بودن پرداخت نفقه افراد واجب النفقه تحت سرپرستی محجور؛ طبق قانون 82 امور حسبی قیم موظف است هزینه امور زندگی شخص محجور و افراد واجب النفقه را و همچنین هزینه های درمان و معالجه بیمارستان و دیگر هزینه‌های یک زندگی عادی را بپردازد.
- قیم وظایف غیرمالی نیز دارد؛ از جمله مهم‌ترین وظایف غیر مالی او در ماده 85 قانون حسبی اینگونه بیان می‌شود که قم یا ولی می‌تواند در صورتی که لازم بداند به محجور اجازه اشتغال بدهد، در این صورت اجازه وی شامل لوازم کار انتخابی نیز خواهد بود.
وظایف وکیل حجر و قیمومت چیست؟
وظیفه وکیل حجر همانند وکیل تنفیذ طلاق است؛ وی باید باید دانش و اطلاعات کافی در زمینه مباحث قانون مدنی، دعاوی خانوادگی، ارث، و امور حسبی را داشته باشد، هرچه تجربه وکیل در این مسئله بیشتر باشد طبیعتا پرونده‌های سخت و پیچیده افراد محجور را آسان‌تر حل می‌کند.
همین حالا با کارشناسان ما صحبت کنید
ماده قانونی رفع حجر به چه معناست؟
همه افراد به محض متولد شدن از اهمیت تتمع بهره‌مند هستند؛ به معنی آنکه توانایی امکان داشتن حق را دارند، در مقابل نیز این اماکن وجود دارد که شخص مذکور اهلیت استیفا نداشته باشد، یعنی توانایی به اجرا گذاشتن حق خود و استفاده از آن را نداشته باشد. به آن شخصی که از اهلیت استیفاء بی بهره باشد، محجور گفته می شود. به عبارتی محجور به کسی گفته می‌شود که به دلیل نقص یا فقدان در اهلیت امکان اعمال کردن حقوق خود را ندارد. گذشته از این ها، مطابق قانون هیچکس محجور محسوب نمی شود، مگر آن که در گذشته بر علیه او حکم حجر از طریق دادگاه صالح صادر شده باشد. پس اصل بر آن است که هیچ کس محجور نیست مگر آن که خلافش ثابت شود. در این صورت ابطال حکم حجر صورت گرفته است.
سخن پایانی
بر طبق قانون انواع محجورین توانایی تصمیم گیری برای امور مهم زندگی خود از قیبل امور مالی و غیر مالی را ندارند و گاهی ممکن است از حقوق طبعی و شرعی خود محروم شوند، اثبات حکم محجورین توسط دادگاه انجام می‌شود. طبق قانون شخصی از اقوام و نزدیکان محجور مثل پدر، جد پدری، مادر وی در صورت عدم ازدواج وظیفه قیمومت و رسیدگی به امور او را بر عهده گرفته و در صورت عدم قیم از خویشاوندان، شخص دیگری با تایید قانون به عنوان وکیل قیم به این امور رسیدگی می‌کند. از آنجا که وظیفه قیم بودن امر مهمی است در مورد وکیل قیمومت نیز به یاد داشته باشید که هر شخصی یا هر وکیلی صلاحیت تایید قیم را ندارد و این صلاحیت توسط تایید و تشخیص قانون مشخص می‌شود.
